Metoda A. Tomatisa pomocą w edukacji dzieci

Uczęszczanie do szkoły stanowi dla każdego dziecka – nie tylko dla tych, które dopiero zaczynają swoją szkolną przygodę – wielkie wyzwanie. Każdy rodzic pragnie, by jego pociecha radziła sobie jak najlepiej, niemniej czasem na przeszkodzie do osiągania szkolnych sukcesów stają różnego rodzaju zaburzenia. Co należy wówczas zrobić? Na pewno nie wolno pozostawiać dziecka samego z jego problemem. Należy po prostu działać! Jak się okazuje, niezwykle skutecznym narzędziem niesienia dzieciom w wieku szkolnym pomocy jest metoda A. Tomatisa.

Metoda A. Tomatisa a zaburzenia uwagi i słaba koncentracja

Uwaga to zdolność do prawidłowego kierowania oraz utrzymywania procesu poznawczego. W jej obrębie wyróżnia się:

• koncentrację uwagi, czyli zdolność do skupienia się na wybranych bodźcach lub działaniach
• trwałość uwagi, czyli zdolność do utrzymywania koncentracji na danych bodźcach lub działaniach
• przerzutność uwagi, czyli zdolność do szybkiej zmiany bodźca lub działania, na którym jesteśmy skoncentrowani
• podzielność uwagi, czyli zdolność do jednoczesnego angażowania się w odbieranie różnych bodźców i/lub wykonywania różnych czynności
• wybiórczość uwagi, czyli zdolność do „odcięcia się” od bodźców, na których nie chcemy się koncentrować, które mogą nam przeszkadzać etc.

O zaburzeniach uwagi mówi się wtedy, gdy komuś brakuje zdolności będących którymś z jej elementów (jednego bądź większej ich ilości, co zdarza się najczęściej).

Zaburzenia uwagi są z oczywistych powodów ogromnym problemem dla dzieci, które uczęszczają do szkoły. Utrudniają im bowiem aktywne i bierne uczestniczenie w zajęciach lekcyjnych i przyswajanie informacji. I tak np. zaburzenia koncentracji uwagi nie pozwalają odpowiednio skupić się na prezentowanym materiale, zbyt krótki okres trwałości uwagi z kolei sprawia, iż dzieci szybko się rozpraszają, brak podzielności uwagi utrudnia jednoczesne słuchanie nauczyciela i przepisywanie znajdujących się na tablicy notatek, a brak odpowiedniej wybiórczości uwagi powoduje, iż nie mogą skoncentrować się na treści lekcji, gdyż dekoncentrują je przykładowo hałasy dobiegające zza okna czy szepty kolegów.

Metoda A. Tomatisa okazuje się być wspaniałą pomocą dla dzieci cierpiących na różnego rodzaju zaburzenia uwagi. Prowadzony w jej ramach trening słuchowy pomaga dziecku nauczyć się skupiać na słuchowych bodźcach, co jest szczególnie ważne właśnie w szkole, gdzie wiele informacji przekazywanych jest przez nauczyciela werbalnie. Terapia ta przynosi bardzo pozytywne rezultaty – poddawane jej dzieci lepiej zapamiętują zasłyszane informacje, lepiej koncentrują uwagę na wybranych bodźcach, potrafią odróżniać te istotne od tych, od których należy się odciąć, chętnie współpracują z kolegami, wykonują polecenia nauczyciela etc. Podjęcie terapii stanowi często przełomowy krok na drodze umożliwienia dziecku osiągania większych sukcesów w szkole pomimo tego, iż do tej pory nie do końca radziło ono sobie z funkcjonowaniem w tego typu środowisku.

Efekty terapii metodą A. Tomatisa w zakresie pomocy dzieciom z zaburzeniami uwagi opisane zostały tutaj:

https://alfasynapsis.pl/efekty-terapii/przypadek-1

https://alfasynapsis.pl/efekty-terapii/przypadek-5

https://alfasynapsis.pl/przypadek-8/

https://alfasynapsis.pl/przypadek-12/

Metoda A. Tomatisa a dysleksja

Dysleksja to zaburzenie polegające na różnego rodzaju trudnościach w nauce pisania i czytania (przy założeniu, iż dziecko poddawane jest standardowej edukacji, nie ma IQ poniżej przeciętnej, żyje w sprzyjających rozwojowi warunkach społeczno-kulturowych). Wyróżnia się następujące rodzaje dysleksji:

• dysleksję typu wzrokowego (u jej podłoża leżą zaburzenia postrzegania wzrokowego oraz percepcji wzrokowej, a także zaburzenia koordynacji wzrokowo-przestrzennej, wzrokowo-ruchowej etc., które są z nimi powiązane)
• dysleksję typu słuchowego (u jej podłoża leżą zaburzenia percepcji słuchowej oraz pamięci słuchowej; związana jest często z zaburzeniami funkcji językowych)
• dysleksję integracyjną (u jej podłoża leżą zaburzenia koordynacji lub integracji percepcyjno-motorycznej)
• dysleksję typu mieszanego (u jej podłoża leżą zaburzenia zarówno natury wzrokowej, jak i słuchowej).

Choć pojęcie dysleksji łączy się zwykle z problemami z nauką zasad ortografii, warto wiedzieć, iż takie jego definiowanie jest błędne. Tego typu trudności są bowiem cechą charakterystyczną dysortografii, czyli jednej z odmian dysleksji. Pozostałe to:

• dysgrafia, czyli niemożność wypracowania sobie starannego i czytelnego charakteru pisma
• dyskalkulia, czyli trudności w wykonywaniu nawet prostych zadań matematycznych
• dysfonia, czyli bardzo niewyraźne i ciche mówienie, które przypomina „mamrotanie”.

Dyslektycy, oprócz trudności związanych bezpośrednio z ich zaburzeniami, miewają również często problemy z np. koncentracją czy zapamiętywaniem. Mylą się im kształty lub dźwięki (dlatego właśnie tak blisko jest dysortografii do np. dyskalkulii), słowa – w formie zapisu – nie są przez nich kodowane, a podobnie brzmiące głoski są notorycznie mylone.

Co więcej, dyslektycy często mylą strony czy przestawiają kolejność cyfr. Wszystkie odmiany dysleksji stanowią więc poważny problem w codziennym funkcjonowaniu, i to nie tylko w szkole (np. podczas pisania testów, klasówek, wypracowań etc.), ale i dorosłym życiu (np. podczas uzupełniania dokumentów czy składania podpisu, który przecież musi być zawsze taki sam, podczas samodzielnego poruszania się, używania kodów PIN itp.).

Zaburzenia dyslektyczne są nieuleczalne, co oznacza tyle, iż dyslektykiem jest się zawsze. Można jednak je złagodzić oraz nauczyć się z nimi żyć. Bardzo ważne jest jednak jak najszybsze podjęcie odpowiednich środków, by dyslektycznemu dziecku pomóc. Owymi środkami są oczywiście wybrane narzędzia terapeutyczne, w tym np. metoda A. Tomatisa.

Metoda A. Tomatisa jest skutecznym elementem terapii dysleksji m.in. dlatego, że świetnie wspomaga koncentrację oraz zapamiętywanie, z czym dzieci dyslektyczne mają wielki problem. Sprawdza się ona szczególnie dobrze w przypadku dyslektyków cierpiących na zaburzenia o podłożu słuchowym. Stymuluje bowiem zdolności przetwarzania, kodowania, analizowania i interpretowania dźwięków. Jako że słuchanie jest niezbędnym elementem nauki mówienia, również dzieci mówiące niewyraźnie i cicho będą, dzięki słuchowemu treningowi zgodnie z zasadami metody A. Tomatisa, rozwijać swe językowe i komunikacyjne kompetencje. Nie oznacza to jednak, iż dyslektycy z zaburzeniami innego typu nic z terapii nie wyniosą – przeciwnie, zredukuje ona ich problemy z myleniem głosek i kolejności liter poprzez nauczenie ich koncentrowania się na słuchowych bodźcach.

Metoda A. Tomatisa jest niezwykle skuteczna w walce z objawami dysleksji, niemniej trzeba dodać również, iż ma pozytywny wpływ na funkcjonowanie dzieci dyslektycznych w środowisku szkolnym w sposób również niebezpośredni. Warto pamiętać, iż problemy z czytaniem i pisaniem często stają się przyczyną wielkiego stresu i osłabienia poczucia własnej wartości. Oczywiście podstawowym remedium na tego typu bolączki jest wsparcie ze strony najbliższych, niemniej to nie zawsze okazuje się być wystarczające, szczególnie dla starszych dzieci. Metoda A. Tomatisa jest sprawdzonym sposobem na redukowanie tego typu niedogodności, a więc wspomaga rozwój dzieci nie tylko bezpośrednio, ale i pośrednio, umożliwiając im zachowanie poznawczych zdolności i emocjonalnej równowagi.

Przypadek chłopca cierpiącego na dysleksję, którego stan znacząco poprawił się dzięki metodzie A. Tomatisa można przeczytać tutaj:

https://alfasynapsis.pl/przypadek-10/

Metoda A. Tomatisa a dyspraksja

Dyspraksja jest schorzeniem polegającym na kłopotach z poruszaniem się. Dyspratyczne dziecko może mieć kłopoty z podnoszeniem przedmiotów, również tych lekkich i stosunkowo niewielkich, ubieraniem i rozbieraniem się, jazdą na rowerze oraz podejmowaniem innego rodzaju aktywności fizycznej, wchodzeniem po schodach i schodzeniem z nich, utrzymywaniem się w pionowej pozycji etc.

Jako że dyspraksja polega na braku koordynacji wzrokowo-ruchowej czy wzrokowo-przestrzennej, prowadzi ona również do trudności z np. rozpoznawaniem stron, poruszaniem się w terenie, rozumieniem niektórych przyimków (za, na, w, nad), przepisywaniem z tablicy czy nawet z układaniem prostych układanek. Ze względu na swoje liczne problemy dyspratyczne dzieci miewają trudności z nawiązywaniem przyjacielskich relacji, uczeniem się, opanowywaniem stresu, czy nawet ekspresją artystyczną. Informacje przyswajają one dość wolno, trudno się koncentrują i nie są zbyt dobrze zorganizowane. Jako zaburzenie psychomotoryczne dyspraksja jest często przyczyną dyskalkulii oraz dysgrafii.

Tak więc dyspraksja, w sensie gamy jej objawów, jest schorzeniem niezwykle złożonym. Utrudnia cierpiącemu na nie dziecku funkcjonowanie w środowisku szkolnym z wielu powodów, z których to ciężko byłoby wybrać te najważniejsze, tj. najbardziej uciążliwe.

Z pomocą dzieciom, których problemem jest dyspraksja, przychodzi metoda A. Tomatisa. Prowadzona zgodnie z jej założeniami terapia ma pozytywny wpływ na sensoryczną integrację, problemy z którą powodowane są przez dyspraksję. Ponadto wspomaga ona koncentrację i umożliwia lepsze zapamiętywanie zasłyszanych komunikatów. Jest to ważne głównie dlatego, iż cierpiące na dyspraksję dzieci nie wykonują zbyt dokładnie wydawanych im poleceń i szybko o nich zapominają. Metoda A. Tomatisa jest również pomocna w redukowaniu objawów dyskalkulii oraz dysgrafii, czyli odmian dysleksji (patrz: Metoda A. Tomatisa a dysleksja).

Metoda A. Tomatisa a nadpobudliwość

Nadpobudliwość (ADHD) jest chorobą o bardzo wielu obliczach i objawach. Do głównych należą m.in. niemożność skoncentrowania uwagi, łatwe rozpraszanie się, niemożność zachowania stałej pozycji ciała, problemy emocjonalne, skłonność do impulsywnych lub agresywnych działań i reakcji, niechęć do kładzenia się spać, siedzenia w ławce etc. Nadpobudliwe dzieci często uznawane są przez innych po prostu za niegrzeczne. Opinia ta jest jednak krzywdząca, gdyż to, iż dziecko jest chore na ADHD i zachowuje się w ten czy inny sposób, nijak nie jest winą ani jego, ani jego rodziców/opiekunów.

Jednym z często występujących objawów ADHD jest nadwrażliwość słuchowa. To m.in. właśnie z tego powodu metoda Tomatisa jest tak ważnym elementem terapii dzieci nadpobudliwych. Jest treningiem słuchowym, którego skutkiem jest zredukowanie owej nadwrażliwości. Co więcej, metoda A. Tomatisa wspomaga koncentrację, szczególnie na bodźcach słuchowych, redukuje stres i tendencje do zachowań impulsywnych etc.

Zachęcamy do lektury osobnego tekstu poświęconego wpływowi metody A. Tomatisa na leczenie ADHD:

Żywe srebro – czyli dzieci z ADHD

Opis przypadku dziecka z ADHD, któremu pomogła metoda A. Tomatisa:

https://alfasynapsis.pl/przypadek-10/

Metoda A. Tomatisa pomocą w edukacji dzieci

Metoda A. Tomatisa jest doskonałym rozwiązaniem dla wszystkich dzieci mających wyżej wymienione problemy, ale nie tylko! Z powodzeniem można stosować ją również w przypadku innych szkolnych trudności, tj. np. u dzieci, które:

• niechętnie chodzą do szkoły
• mają niską samoocenę
• nadmiernie stresują się osiąganymi przez siebie wynikami
• łatwo męczą się przebywaniem w szkole lub nauką
• mają problemy z komunikowaniem się z nauczycielami lub innymi dziećmi
• nie są skłonne do wykonywania poleceń.

Treningowi słuchowemu poddawać można dzieci borykające się z różnego rodzaju kłopotami. Zakres jego oddziaływania jest na tyle szeroki, iż w znacznym stopniu poprawia on jakość wysiłku wkładanego przez dziecko w naukę oraz osiągane przez nie rezultaty. Dzięki treningowi słuchowemu zgodnemu z założeniami metody A. Tomatisa dzieci:

• rozwijają swoje kompetencje językowe oraz komunikacyjne
• odczuwają potrzebę werbalnego kontaktu i werbalnej ekspresji
• mówią wyraźniej i lepiej
• chętnie podejmują współpracę z innymi uczniami
• chętnie słuchają oraz wykonują polecenia nauczycieli
• wykazują większą aktywność na zajęciach szkolnych
• łatwiej koncentrują się na prezentowanych materiałach i trudniej się rozpraszają
• mają lepszą podzielność uwagi
• lepiej radzą sobie ze stresem i kontrolują emocje
• efektywniej uczą się języków obcych
• są pewniejsze siebie
• stają się otwarte na kontakt z drugim człowiekiem.

Pamiętajmy, iż do od nas, rodziców, w dużej mierze zależy to, jak nasze dziecko poradzi sobie w środowisku szkolnym, i to zarówno w sensie osiąganych przez nie wyników, jak i w kontekście jego rozwoju społeczno-emocjonalnego. Metoda A. Tomatisa jest sprawdzonym i zupełnie nieinwazyjnym narzędziem terapeutycznym, przy pomocy którego z łatwością można stymulować i zachęcać dziecko do nauki i komunikacji.