Trening koncentracji uwagi

Na trudności z koncentracją uwagi cierpi zadziwiająco wiele osób. Można by nawet zaryzykować twierdzenie, iż występują dziś one coraz częściej, tj. stają się coraz powszechniejsze w różnych grupach wiekowych i coraz rzadziej mają charakter epizodyczny, stając się permanentnie utrudniającym codzienne funkcjonowanie problemem. Czy jednak współczesny człowiek jest na nie skazany? Paradoksalnie, i tak, i nie.

Z jednej strony, nieodłączną częścią dzisiejszego stylu życia, przez to istną zmorą i wyjątkowym pogromcą koncentracji są w obecnej dobie wszędobylskie dźwiękowe i graficzne dystraktory (czynniki rozpraszające) oraz nagminna wielozadaniowość – przyczyniające się do płytkiego przetwarzania informacji i utrudniające dłuższą koncentrację na jednym celu.

Z drugiej strony, zdolność do koncentracji nie jest czymś, co samoistnie utrzymuje się przez całe nasze życie na jednym poziomie, ani czymś, na co my sami, bądź świat zewnętrzny ( jak np. dieta czy wspomniany szeroko rozumiany styl życia etc.) nie mają wpływu. Jeśli pewne czynniki stają się przyczyną określonego problemu, pierwszym krokiem do jego pozbycia się jest eliminacja właśnie owych przyczyn. Jak tego dokonać? Jak lepiej się koncentrować, a więc lepiej się uczyć, efektywniej pracować, lepiej słuchać etc.?

Kilka słów o koncentracji uwagi

Koncentracja uwagi jest, najogólniej rzecz biorąc, skupianiem na czymś swych myśli – np. wokół określonego zadania, dowolnie wybranego tematu; jest także świadomym, ukierunkowanym na coś konkretnego percypowaniem utrzymywanym przez wybrany odcinek czasu. To właśnie koncentracja uwagi jest nam potrzebna, gdy np. uczymy się do egzaminu, przygotowujemy prezentację, lub po prostu, prowadzimy z kimś rozmowę. Bez koncentracji uwagi nie zapamiętamy, o czym był obejrzany przez nas film, ani czego dotyczył przeczytany właśnie artykuł. Koncentrować się trzeba również np. podczas jazdy samochodem. Tylko skoncentrowani jesteśmy bowiem w stanie odpowiednio szybko reagować na niebezpieczne sytuacje, kontrolować to, co aktualnie robimy, czyli naprawdę być tu i teraz.

Koncentracja uwagi jest czymś, do czego każdy z nas jest tak naprawdę zdolny, niemniej czasami bywa ona osłabiona przez czynniki zewnętrzne, czasami przez problemy, które wystąpiły na określonym etapie rozwoju ( szczególnie dotyczy to aspektu słuchowego), a czasami, w dłuższej perspektywie, nasza koncentracja jest kiepska, gdyż po prostu jej nie rozwijamy. Jak to rozwijamy?, można by zapytać. Rozwija się umiejętności, lecz koncentrację? Brzmi to dość mało intuicyjnie, niemniej faktycznie z koncentracją jest tak, jak z kondycją czy wytrzymałością fizyczną, a mianowicie można mieć do niej mniejsze lub większe predyspozycje, niemniej trening jest czymś absolutnie kluczowym, co czyni mistrza tak w jednym, jak i drugim przypadku.

Dlaczego warto ćwiczyć koncentrację?

Ćwiczenia na polepszenie koncentracji są bardzo ważne dla wszystkich tych, którzy chcą poprawić komfort swojego codziennego funkcjonowania. Koncentracja to klucz do lepszej pamięci, a więc i do sukcesów szkolnych czy naukowych, zawodowych oraz, o czym nie wolno zapomnieć, osobistych. Wszystkie one przekładają się za to na dobre samopoczucie, wyższe poczucie własnej wartości, poczucie samospełnienia, większą radość z życia etc. Warto również dodać, że umiejętność koncentracji uwagi to również znaczna oszczędność czasu, gdyż dzięki niej szybciej realizujemy postawione przed nami zadania.

Jak poprawić koncentrację?

Na zdolność do koncentracji (lub, odwrotnie, jej brak) wpływ ma bardzo wiele czynników, składających się na szeroko rozumiany styl życia. Należą do nich m.in.:

• dystraktory (czynniki rozpraszające)
• dieta
• aktywność fizyczna
• jakość snu.

Podczas nauki czy pracy od dawien dawna towarzyszyła człowiekowi ciszej bądź głośniej odtwarzana muzyka, więc nie takie odwracanie uwagi czy wielozadaniowość jest problemem (są osoby, które wręcz lepiej dzięki niej się koncentrują). Chodzi tu raczej o nieustającą dyspozycyjność „pod telefonem”, w zasięgu poczty e-mail czy mediów społecznościowych. Raz po raz dźwięczący sygnał otrzymanej wiadomości SMS, komunikatora on-line, lub chęć sprawdzenia, co nowego w skrzynce pocztowej powodują, że dłuższe skupienie uwagi na jednym zadaniu graniczy z cudem.

Również czytanie artykułu w sieci diametralnie znacznie różni się od tradycyjnej gazety czy książki. Zmieniająca się grafika, wyskakujące okna reklamowe, migające reklamy, aktywne nagłówki, linki, boczne kolumny, wszystko to w obrębie jednej witryny www wciąż odwraca uwagę od głównej treści. Podobnie reklamy przerywające niemal każdy przekaz informacji – podczas filmu w telewizji, podczas audycji radiowej. Wszystkie one powodują, że przetwarzamy bardzo duże ilości informacji w krótkim czasie, przez co mózg przetwarza je na niezbyt głębokiej płaszczyźnie, powierzchownie, tracąc przy tym umiejętność głębszej, wymagającej czasu, analizy.

Dlatego odpowiednie przygotowanie sobie stanowiska pracy lub miejsca do nauki jest kluczowe. Leży to w naszym interesie, by ograniczyć do minimum te czynniki, które nie są związane z wykonywanym w danej chwili zadaniem. Potrzeba świadomego działania, świadomego dbania o – nazwijmy to – kulturę bądź higienę nauki i pracy.

Także przestrzeganie zasad zdrowej diety jest bardzo ważne, gdyż różnego rodzaju niedobory pokarmowe mogą osłabiać zdolności poznawcze (np. niedobór witamin z grupy B, magnezu, nienasyconych kwasów tłuszczowych z grupy omega-3 etc.). Dieta wspomagająca koncentrację powinna więc obfitować w warzywa, owoce, ryby, tłoczone na zimno oleje roślinne, pełnoziarniste produkty zbożowe etc.). Warto również dbać o przyjmowanie w ciągu dnia odpowiedniej ilości płynów. Odwodnienie, nawet lekkie, prowadzi bowiem do zaburzeń koncentracji i pamięci, uczucia zmęczenia etc.

Warto tu także wspomnieć o jakości przyjmowanego pożywienia. Żywność produkowana masowo i wysoko przetworzona często zawiera wiele dodatków spożywczych, których wpływ na organizm człowieka jest bardzo kontrowersyjny. Tak na prawdę brak rzetelnych badań na temat bezpieczeństwa ich spożywania, oraz pojawia się coraz więcej głosów wręcz na temat ich szkodliwości, najlepiej więc unikać wszelkiego rodzaju emulgatorów, stabilizatorów, barwników, słodzików czy konserwantów. Na problemy z koncentracją uwagi ma również wpływ nadmiar słodyczy w diecie, który to często prowadzi do tak dziś powszechnej nadpobudliwości i dekoncentracji u dzieci.

Aktywność fizyczna, wbrew pozorom, również ma wielki wpływ na nasze zdolności do koncentrowania i utrzymywania uwagi, gdyż poprawia dotlenienie i ukrwienie mózgu, dzięki czemu pracuje on znacznie wydajniej. Zamiast codziennej dawki mediów: telewizji, komputera, tableta, czy konsoli do gier warto zafundować sobie 20 minutowy spacer lub przejażdżkę rowerem.

Nie mniej ważna jest odpowiednia ilość głębokiego snu, który zapobiega tak fizycznemu, jak i psychicznemu zmęczeniu, Niedostatek snu nie pozwala mózgowi np. przyswajać nowych informacji.

Ćwiczenia na poprawę koncentracji

Styl życia to jedno, nasz wkład w polepszanie naszych zdolności do koncentrowania i utrzymywania uwagi – drugie. Dobra wiadomość jest taka, że to, jak sobie z nimi będziemy radzić, zależy w znacznej mierze od nas – wystarczy regularnie wykonywać poprawiające koncentrację ćwiczenia, a nawet nie spostrzeżemy momentu, w którym nasze szeroko rozumiane zdolności poznawcze w ogromnym stopniu się poprawią.

Jedną z najbardziej interesujących i zarazem efektywnych metod poprawiania koncentracji jest np. wizualizacja. Polega ona na tworzeniu „w głowie” wybranych, prostych obrazów, które następnie musimy „utrzymać”. Możemy zaczynać np. od wyobrażania sobie owoców – jeśli utrzymamy w głowie ich obraz nawet przez kilka sekund, będzie to prawdziwy sukces. Z czasem możemy wizualizować sobie coraz to bardziej skomplikowane przedmioty, a nawet zacząć odbierać je różnymi zmysłami, dzielić je na części, oglądać z różnych stron etc.

Wszyscy uczniowie, studenci oraz inne osoby, którym z jakiś powodów zależy na przyswajaniu sobie nowych informacji, powinni korzystać z metody zwanej „mapą myśli”. Polega ona na tym, że po przeczytaniu np. danego rozdziału książki czy artykułu zapisujemy na kartce związane z owym tekstem słowa-klucze, streszczające czy podsumowujące go.

Prostym ćwiczeniem na poprawę koncentracji, które, co więcej, można wykonywać wielokrotnie w ciągu dnia, w niemal każdej chwili, jest również odliczanie od 100 w dół czy wymienianie od końca liter alfabetu.

Jeszcze innym sposobem na doskonalenie koncentracji jest ćwiczenie tzw. uważności. Polega to na tym by podejmować świadomy wysiłek myślowy i np. podczas spaceru / w drodze z autobusu / wracając z zakupów itp., itd. skupiać się na elementach otaczającego środowiska, potrafić je wyodrębnić: czy słyszę szum drzew? Czy śpiewają ptaki? Czy potrafię je wypatrzyć? Czy je rozpoznaję? Jak pachnie powietrze? Ćwiczenie bycia w tu i teraz pozwala zapanować nad rozbieganymi myślami i pomaga nabrać nawyku kontroli nad bezmyślnymi ślepymi odruchami.

Brak koncentracji słuchowej

Częstokroć okazuje się, że szeroko rozumiane problemy z koncentracją wynikają z braku koncentracji słuchowej. Może on mieć podłoże genetyczne albo też powstać w wyniku komplikacji okołoporodowych, częstych zapaleń ucha środkowego, a także wielu innych czynników towarzyszących rozwojowi człowieka. Polega na tym, iż cierpiąca na niego osoba nie radzi sobie z rozpoznawaniem, rozróżnianiem dźwięków, myli je, a także, co ciekawe, może w następstwie popełniać np. błędy ortograficzne czy mieć trudności z czytaniem. Brak koncentracji słuchowej to również, w konsekwencji, ogólne problemy z koncentracją jako taką.

Brak koncentracji słuchowej, jako że utrudnia codzienne życie i nieleczony, staje się pośrednią przyczyną poważnych problemów emocjonalnych, powinien być przyczynkiem do rozpoczęcia odpowiedniej terapii, tj. treningu słuchowego. Jeśli więc mamy wrażenie, że już wyczerpaliśmy swoje możliwości w zakresie ćwiczenia koncentracji i nie potrafimy poradzić sobie z trudnościami w trym obszarze, może warto przekonać się czy nasze problemy z koncentracją nie mają podłoża słuchowego. Służy do tego odpowiednia diagnostyka – testy uwagi słuchowej i lateralizacji słuchowej.

Problemy z koncentracją a metoda A. Tomatisa

Jednym z bardzo skutecznych narzędzi w walce z problemami z koncentracją, w tym również z brakiem koncentracji słuchowej, jest metoda A. Tomatisa. Pozwala ona na poprawienie zdolności w zakresie skupiania i utrzymywania uwagi, zapamiętywania, rozróżniania dźwięków etc. Stymuluje również mięśnie uszu oraz korę mózgową, dzięki czemu wykazuje kompleksowy wpływ na percepcyjne zdolności osoby, która poddaje się słuchowemu treningowi prowadzonemu w oparciu o założenia opracowane przez Alfreda Tomatisa. Warto również zauważyć, że metoda ta jest też skuteczna w walce z płynącymi z zaburzeń koncentracji słuchowej konsekwencjami, tj. np. dysgrafią, dyskalkulią, dysleksją i innymi dokuczliwymi trudnościami.

 

Zadzwoń jeśli masz pytania. KONTAKT – kliknij tutaj

Zdecyduj się na test uwagi słuchowej i przekonaj się czy masz wskazania do terapii uwagi słuchowej.

Skontaktuj się i umów na wizytę. KONTAKT – kliknij tutaj

Serdecznie zapraszamy !

 

Warto przeczytać także:

Metoda A. Tomatisa – zakres oddziaływań.

Pomoc w edukacji dzieci.

Żywienie a słuchanie.

Metoda A. Tomatisa dla każdego.