Centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego (CAPD) to problem, którego konsekwencje mogą okazać się bardzo dalekosiężne. Prowadzi on bowiem do szeroko rozumianych kłopotów z nauką (czytaniem, pisaniem, zapamiętywaniem etc.), a nawet i z codzienną komunikacją interpersonalną, a więc, w konsekwencji, może stać się on również przyczyną poważnych zaburzeń emocjonalnych. Bardzo ważne jest więc, aby odpowiednio szybko ów problem zdiagnozować, a cierpiące z jego powodu dziecko poddać terapii, która będzie mu w stanie pomóc.
Czym są centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego?
Centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego (CAPD), zwane również niedosłuchem centralnym, to zaburzenia zmysłu słuchu spowodowane nie wadliwą budową uszu, lecz funkcjonalnymi nieprawidłowościami na poziomie CUN (centralnego układu nerwowego), którego wspomniane organy stanowią jedynie tzw. część obwodową. Polegają one na tym, iż dziecko nie jest w stanie prawidłowo przetwarzać tego, co słyszy (słyszy, gdyż nie ma fizycznych problemów z odbiorem fal dźwiękowych), gdyż jego mózg nie umie rozpoznawać oraz interpretować dźwięków.
Centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego – przyczyny
Przyczyny zmian prowadzących do centralnych zaburzeń przetwarzania słuchowego u dzieci to np.:
– niedotlenienie mózgu dziecka w czasie porodu
– zapalenie opon mózgowych (przebyte w okresie niemowlęcym lub w okresie dzieciństwa)
– urazy głowy (w czasie porodu, w okresie niemowlęcym, dziecięcym etc.)
– zatrucia oraz infekcje (niekiedy również matki, jeszcze w okresie ciąży)
– stosowanie przez matkę (w czasie ciąży) używek
– przewlekłe zapalenie ucha środkowego u dziecka (nieleczone)
– deprywacja słuchowa dziecka.
Godnymi uwagi są ostatnie dwa punkty powyższej listy. Choć przyjmuje się, iż o centralnych zaburzeniach przetwarzania słuchowego mówi się wtedy, gdy sam słuch dzieci działa bez zarzutu, występujące z nim problemy (przejściowe lub nie), mogą jednak do nich prowadzić.
Niekiedy również przyczyną rozwinięcia się centralnych zaburzeń przetwarzania słuchowego jest po prostu brak odpowiedniego stymulowania rozwoju słuchu dziecka już od momentu jego przyjścia na świat, a więc po prostu zaniedbania wychowawcze. Należy więc zwracać szczególną uwagę na to, by ów czynnik ryzyka zminimalizować – to jeden z niewielu, na które mamy bezpośredni wpływ.
Centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego – objawy
Niepokojące objawy, które mogą wskazywać na to, iż nasze dziecko cierpi na centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego, to m.in.:
– trudności w komunikacji (bezpośredniej, telefonicznej etc.)
– ogromna wrażliwość na głośne dźwięki oraz niemożność „odcięcia się” od panującego wokół hałasu, który przeszkadza w poprawnym odbiorze komunikatów
– trudności z określeniem, z której strony dobiegają dane dźwięki (np. głos)
– zmęczenie oraz bóle głowy spowodowane przebywaniem w miejscach o natężonej głośności dźwięków
– trudności z odszyfrowywaniem i przetwarzaniem złożonych komunikatów (np. trudności z wykonywaniem złożonych poleceń)
– problemy z zapamiętywaniem i uczeniem się na pamięć (np. dni tygodnia czy miesiąca, tabliczki mnożenia etc.)
– częste lub notoryczne mylenie podobnie brzmiących słów
– nierozwinięty zasób słownictwa
– trudności z nauką języków obcych
– nieprawidłowa intonacja, rytmika wypowiedzi, głośność etc.
– niższy iloraz inteligencji werbalnej od ilorazu inteligencji wykonawczej
– kłopoty z nauką pisania
– kłopoty z nauką czytania
– tendencja do popełniania błędów ortograficznych
– zaburzenia różnicowania dźwięków
– trudności w analizowaniu aspektów czasowych dźwiękowych komunikatów oraz w porządkowaniu ich
– dysgrafia (trudny do odczytania charakter pisma).
Jeśli u naszej pociechy obserwujemy tego typu trudności czy zachowania, jak najszybciej powinniśmy udać się do specjalisty w celu sprawdzenia, co jest ich przyczyną. Oczywiście nie zawsze wspomniane wyżej objawy świadczą o centralnych zaburzeniach przetwarzania słuchowego, niemniej zawsze są i powinny być niepokojące.
Centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego – konsekwencje
Nieleczone centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego mają, jak zostało to wspomniane już na wstępie, liczne nieprzyjemne konsekwencje. Należą do nich np.:
– trudności w nauce
– trudności w nauce pisania i czytania
– zaburzenia artykulacji
– opóźniony rozwój mowy oraz kompetencji komunikacyjnych
– problemy z rozumieniem i przetwarzaniem komunikatów werbalnych
– zaburzenia emocjonalne
– dysleksja
– zaburzenia uwagi
– depresja.
Pamiętajmy, iż różnego rodzaju trudności rozwojowe są bezpośrednimi konsekwencjami centralnych zaburzeń przetwarzania słuchowego, niemniej niosą one za sobą kolejne, już pośrednie, w tym właśnie stany depresyjne czy zaniżone poczucie własnej wartości wynikające z osiągania gorszych rezultatów w szkole, niemożności komunikowania się z rówieśnikami etc.
Centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego – diagnostyka
Centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego diagnozowane są zwykle u dzieci w wieku 7-8 lat, a więc tych uczęszczających do I/II klasy szkoły podstawowej. W przypadku dzieci młodszych, których zachowania przypominają objawy CAPD, postawienie ostatecznej diagnozy zdaje się o tyle trudne, iż mogą one wykazywać je przez wzgląd na, po prostu, swój wiek, który wiąże się przecież z pewnymi postępami rozwojowymi. Brak pewnych reakcji czy wykazywanie innych często wynika właśnie z naturalnego przebiegu ich rozwoju i nie wskazuje na żadne poważne zaburzenia.
Niemniej, jeśli dzieci we wspomnianym wyżej wieku zdają się mieć problemy związane z przetwarzaniem bodźców słuchowych, ich opiekunowie powinni zgłosić się z nimi do odpowiedniej poradni (np. psychologiczno-pedagogicznej), aby tam specjaliści mogli przeprowadzić wybrane testy i stwierdzić, jakie podłoże mają trudności malucha w nauce czy koncentracji uwagi. Pamiętajmy jednak, iż dziecko, u którego podejrzewa się centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego, musi zostać przebadane również przez otolaryngologa lub audiologa, gdyż bez ich opinii nie można postawić ostatecznej diagnozy.
Centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego – terapia
Leczenie centralnych zaburzeń przetwarzania słuchowego obejmuje zarówno specjalistyczną terapię, jak i odpowiednie ćwiczenia wykonywane z dzieckiem przez jego opiekunów. Aby pomóc maluchowi z CAPD powinniśmy:
– zwracać mu uwagę na to, by parzyło na nas, gdy doń mówimy
– prosić go by powtarzał zasłyszane komunikaty
– mówić do niego w sposób jak najbardziej przejrzysty i zrozumiały
– redukować wszystkie hałasy (radio, telewizor etc.), które mogą przeszkodzić mu w odbieraniu komunikatów
– zapewnić mu odpowiednią ilość godzin snu
– budować w nim poczucie własnej wartości.
Niektóre z wyżej wymienionych zaleceń tyczą się również postępowania szkolnych nauczycieli dziecka. Bardzo ważne jest więc, aby, po zdiagnozowaniu problemu, skontaktować się z nimi, wyjaśnić sytuację i wskazać na zachowania, które są w stanie pomóc dziecku poradzić sobie w szkolnym środowisku.
Centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego a metoda A.Tomatisa
Trening słuchowy zwany metodą A.Tomatisa sprawdza się doskonale jako narzędzie wspomagające terapię CAPD. Stymuluje on bowiem, ogólnie rzecz biorąc, te funkcje CUN, które są u dzieci cierpiących na centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego upośledzone. Metoda A.Tomatisa uczy koncentrowania się na bodźcach słuchowych, analizowania ich, przetwarzania etc., a także radzenia sobie ze stresem, co jest szczególnie ważne w przypadku dzieci, które na swe problemy reagują frustracją czy nawet agresją, w tym autoagresją.
Wszelkie szczegóły na nieodpłatnych konsultacjach.
Zapraszamy !
Dodaj komentarz